Vitamine D

Een zonnig weekeinde biedt een uitgelezen kans veel vitamine op te nemen. Niet door iets speciaals te eten, maar gewoon door buiten te zijn. Tien minuten zon op het gezicht op een zonnige dag is gemiddeld al voldoende om de dagelijkse behoefte aan vitamine D op te doen. Daarentegen zijn op een grauwe, winterse dag twee uur net genoeg.

Door het ultraviolette deel van het zonlicht verandert een bepaald type cholesterol net onder de huid in een vitamine D, cholecalciferol. Pas in de lever en de nieren wordt deze vitamine echt actief en helpt dan bij de opname van calcium, dat noodzakelijk is voor gezonde botten. Een gebrek aan vitamine D tijdens de groei kan rachitis (Engelse ziekte) veroorzaken; kromme ledematen en andere vergroeiingen van de botten. De ziekte kwam op ten tijde van de industriele revolutie; kinderen moesten in fabrieken werken en kregen eiwit-arm voedsel. Als ze al buiten kwamen, dan werd de zon nog half verduisterd ook, door de rook uit de fabrieken.

Al voordat vitamine D in 1922 ontdekt werd, was duidelijk dat vissenolie rachitis kon voorkomen. Vette vissen zijn dan ook de belangrijkste leveranciers van deze vitamine. Daarnaast komt ze voor in eieren, garnalen en margarine. Deze vitamine D heet ergocalciferol, doet hetzelfde, maar is een iets andere vorm dan die we uit zonlicht zelf maken. In andere levensmiddelen komt zo goed als geen vitamine D voor.

Wie voor de dagelijkse behoefte op de zon is aangewezen is er echter nooit zeker van of hij wel de juiste hoeveelheid binnen krijgt. De omzetting is onder meer afhankelijk van de kracht van de zon, de hoeveelheid smog in de lucht en de kleur van de huid – hoe donkerder, hoe slechter de opname. Gelukkig is vitamine D in vet oplosbaar en kan het lichaam er dus een voorraadje van opslaan.

 

 

 

Een snel recept met vette vis
Gang: bijgerecht
Keuken: vis
Porties: 4
Auteur: Elsje de Ruijter
Ingrediënten
  • 500 gram zalmfilet liefst aan 1 stuk, met vel
  • 1 sjalot fijngehakt
  • 1 handvol peterselie fijngehakt
  • 75 gram broodkruimels
  • olijfolie
  • 1 citroen
  • zout
  • peper
Bereiding
  1. Meng sjalot, peterselie en broodkruimels en strooi er wat zout en peper over. Verwarm de grill op de hoogste stand. Leg de zalm met de huid naarboven op een rooster en bestrijk hem met olijfolie en citroensap. Plaats de vis niet langer dan 3 minuten op 10 centimeter onder de grill. Keer de vis, bestrijk de velloze kant met olijfolie en citroensap en bedek hem met het broodkruimelmengsel. Sprenkel nog een beetje olie over de kruimels en plaats de vis weer onder de grill. Als de bovenkant bruin is, is de vis gaar.
Notities

Het staat u vrij iets anders eten, maar vergeet vooral dan niet om even buiten in de zon te lopen.

 

Deze tekst is gepubliceerd in de Volkskrant van 14 maart 1999